Kunnen we als Nederlanders nog wel naar Italië?
Door: Egon Hus
Het korte antwoord op deze vraag is: ‘Ja’. Zelf ben ik er alweer meerdere keren geweest. Senza problemi, senza pensieri. Of is er toch iets veranderd, zoals de titel suggereert? En heeft dat met de corona crisis te maken, waar we met z’n allen nog inzitten? Of speelt er meer?
Er zijn op zijn minst verschillen tussen Nederland en Italië te constateren in de corona crisis. Laat ik maar eens met een praktische beginnen. Als je in Italië zonder mondkapje een winkel binnen wilt lopen, word je tegen gehouden. Je komt er gewoon niet in. En daarmee basta.
Als je je in Nederland met een mondkapje vertoont word je eerder uitgelachen. Zo van ‘moet je die zien’. En ‘het heeft toch geen nut’.
Het demonstreert een cultureel verschil tussen onze landen. Wij, uit het wat rebelse land van ‘geen uniform is heilig’ en ‘die schrijf je niet de wetten voor’ versus het land dat de angst voor de coronacrisis fors te pakken heeft, na de ramp-uitbraak in de regio Lombardije in het noorden van Italië. Ze waren de eerste in Europa die door een corona-uitbraak werden overvallen, dus het slechtst voorbereid, het minst wetend en met een zorgsysteem dat al niet overhield met ca. 9 IC-bedden per 100.000 inwoners.
De Italianen zijn hard geraakt. In hun hart. Want op zo’n massale manier op zo een eenzame wijze afscheid moeten nemen van vooral veel ouderen, waarvoor Italianen veel respect hebben, dat hakt erin bij de bevolking. Triage hebben wij niet hoeven ervaren, de Italianen wel. Als geen ander land heeft de solidariteit onder de bevolking enorme vormen aangenomen. Respect voor de zorg, voor de ouderen en voor elkaar. Andrà tutto bene stond op veel spandoeken op balkons, ‘alles zal goedkomen’.
Watersnoodramp
In de Italiaanse pers is ‘Olanda’ inmiddels weggezet als het land dat geen solidariteit toont na deze ramp en belerend met het vingertje zwaait. Wij schrijven dus wel de wetten voor aan anderen. Met dank aan Wopke Hoekstra en Mark Rutte, als aanvoerders van ‘de vrekkige vier’, die wel erg tactloos tijdens het hoogtepunt van de pandemie een duidelijk ‘nee’ liet horen als het ging om steun aan landen als Italië. En tot vandaag bleven hameren op geen giften maar leningen en dan nog onder voorwaarden met een noodrem. Van dat stigma komen we voorlopig niet meer af.
We worden in de Italiaanse media herinnert aan de solidariteit van de Italianen na de Watersnoodramp van 1953 toen 200 miljoen lire spontaan werd ingezameld en aangeboden werd om 1.000 kinderen op te vangen. In de Nederlandse pers werd toen gesproken van ‘de gulle Italianen’. Marco Brando, een Italiaanse journalist en schrijver, suggereert het volgende: “Hoekstra zou dat artikel uit 1953 nog eens moeten herlezen. Het is waar dat de geschiedenis niet magistrae vitae is, want dan was dit probleem er niet geweest. Maar enkele suggesties kan het altijd bieden”. Een sneer. Ze voelen zich in de steek gelaten.
Het gevoel van gebrek aan solidariteit is niet nieuw, het is alleen verder toegenomen. De financiële crisis duurt voort en ook Jeroen Dijsselbloem heeft tijdens zijn ministerschap en de euro-crisis naam gemaakt in het zuiden. Daarna heeft de migrantencrisis een diep spoor getrokken waarbij Italië zich barmhartig heeft opgesteld naar de migranten. Europa voert een wat aanmatigend gesprek over quota, wat nog steeds niet is opgelost. Dat ging allemaal vooraf aan corona. Voer voor anti-Europa en anti-Olanda sentimenten.
Als Nederlander vraag je je dan toch af wat ze van ons denken. ‘Daar heb je zo een vrekkige Olandese’? Toen ik ons lokale barretje in onze woonplaats in Italië verliet merkte ik op dat ik meer fooi achterliet dan gebruikelijk.
Dus of we als Nederlanders nog naar Italië kunnen’? In Italië begrijpen ze als geen ander dat de regering niet de burger is. Zij houden nog steeds van ons en we zijn welkom. Met misschien één uitzondering. Als je achternaam Hoekstra of Rutte is zou ik er nog even over nadenken. Zelfs met het zojuist overeengekomen herstelfonds van 750 miljard.
Egon Hus (rechts) is Italiëfan, fanatiek hardloper met 18 Italiaanse marathons voltooid en doet coaching onder andere vanuit de Italiaanse regio de Marken.
