Franciscus van Assisi in Museum Catharijneconvent Utrecht

Sinds de nieuwe Paus zich Franciscus noemde staat de man door wie hij geïnspireerd is wereldwijd in de schijnwerpers, zelfs in ons land waar katholieke kerkleiders uit Rome bijna niet meer durven te komen. Het Catharijneconvent in Utrecht staat de komende maanden namelijk volledig in het teken van Franciscus van Assisi.

Van 5 maart t/m 5 juni 2016 presenteert het museum de tentoonstelling Franciscus van Assisi, deze 13de eeuwse geestelijke spreekt nog altijd tot de verbeelding en is na Jezus en Maria de meest afgebeelde heilige. Hij is al eeuwenlang een inspiratiebron voor kunstenaars. Maar wie was Franciscus van Assisi eigenlijk? Wat waren zijn idealen en hoe gingen kunstenaars met Franciscus’ gedachtegoed om? De tentoonstelling geeft aan de hand van prachtige kunstwerken van beroemde kunstenaars antwoord op deze vragen.

Kunsthistoricus prof. dr. Henk van Os, de ouddirecteur van het Rijksmuseum is gastconservator. Hij is Franciscus expert en neemt de bezoeker mee door zijn afscheidstentoonstelling als universiteitshoogleraar. Van Os: ‘De kunst van Franciscus loopt als een rode draad door mijn loopbaan als kunsthistoricus. Geen heilige heeft ooit zo’n rage in de beeldende kunst doen ontstaan. Het gaat om kunstwerken die je nooit meer kunt vergeten en die je leven en werk beslissend beïnvloeden.’

Kunstwerken

Een bijzondere natuurliefhebber, een mysticus, een man met overweldigend charisma, een wonderdoener, een gevierd prediker voor wie zelfs de vogels uit de bomen kwamen, een man met een enorm inlevingsvermogen in anderen. De vele gestalten van Franciscus (1181/1182-1226) spreken tot de verbeelding van grote kunstenaars van de dertiende tot en met de twintigste eeuw.

Kunstwerken van onder anderen Taddeo di Bartolo, Fra Angelico, Ludovico Carracci, Bernardo Strozzi, Rembrandt en Escher roepen verstilling en een mystieke sfeer op. Samen geven ze een indrukwekkend overzicht van de verbeelding van Franciscus door de eeuwen heen.

Oervader dierendag

Extra aandacht wordt in de tentoonstelling besteed aan de relatie tussen Franciscus en de natuur en het verband tussen de heilige en dierendag. Deze speciale wereldwijde dag op 4 oktober is namelijk ingesteld op de sterfdag van Franciscus.
Nog altijd bezoeken jaarlijks enkele miljoenen mensen de kerk in Assisi waar het lichaam van Franciscus begraven ligt en dat zijn er sinds het aantreden van de paus alleen maar meer geworden. Aan de hand van persoonlijke verhalen wordt duidelijk dat Franciscus voor velen nog steeds een inspiratiebron is. Ook komt de religieuze navolging van Franciscus aan bod.

Uitvinder kerststal

Ieder jaar worden we dus via dierendag aan Franciscus herinnerd maar ruim twee maanden later is er nog een wereldwijd fenomeen waar we ieder jaar van genieten en dat is de kerststal. In 1223 organiseerde hij de eerste in het plaatsje Greccio. Hij wilde de kerstboodschap uitdragen voor ongeletterden en bedacht daarom een levende kerststal. De stal met echte os en ezel was meteen een groot succes en dat is hij nog steeds.

Meer informatie via de website van het museum.

Lees ook: Een pelgrimage in de voetsporen van Franciscus van Assisi.