17 januari werd het klassieke Italiaanse gerecht Spaghetti Pomodoro e Basilico, Spaghetti met tomatensaus en basilicum door Italiaanse koks in meer dan 50 landen gekookt. Maar wat is eigenlijk de oorsprong van deze wereldwijde culinaire hit? De geschiedenis van Pasta met tomatensaus.
Tomaten zijn eigenlijk nieuwkomers in de Italiaanse keuken. Het was een van de nieuwe groenten die Europa veroverden na de ontdekking van Amerika. Tomaten bleken erg goed te gedijen in het Mediterrane klimaat. In eerste instantie werd de tomaat vooral gekweekt als sierplant, omdat men dacht dat de plant giftig was. De plant op zich is giftig, de vruchten niet.
De eerste vermelding van ‘pasta met tomatensaus’ in Italië was in 1790. Het verscheen in L’Apicio Moderno, een kookboek geschreven door de globetrotter chef Francesco Leonardi, een van de grondleggers van het de Italiaanse keuken in het buitenland. Hij kookte in keukens van koninginnen en tsaren.
Het recept voor tomatensaus, zonder pasta, werd al bijna 100 jaar eerder gepubliceerd in Lo Scalco alla moderna een kookboek van Antonio Latini uit in 1692.
Huwelijk tussen pasta en tomaten in Napels voltrokken
Vriend en vijand zijn het eens dat in Napels pas echt de vonk oversprong tussen de tomaat en de pasta. Napels genoot eind achttiende eeuw al de reputatie als de hoofdstad van de macaroni. Nieuwsgierige toeristen vertelden dat er in Napels op straat lange deegwaren gegeten werden, slechts met kaas als begeleiding. Tientallen jaren later rapporteerde men ook dat er tomaten en tomatensaus over de pasta gingen.
Ippolito Cavalcanti, de Napolitaanse auteur van La cucina teorico-pratica (een populair kookboek uit 1837), tekende een recept op voor Vermicelli pasta al pomodoro. Opvallend was dat hij alleen niet uitlegde hoe men de saus moest maken. Dat wist immers iedereen!
In 1847 stak ‘Macaroni a la Napolitana’, een combinatie van pasta en tomaten de grote plas over en arriveerde in de Verenigde Staten. Pasta was inmiddels voor de boeren in de regio Campanië het hoofdbestanddeel van de maaltijd geworden. Veel van deze boeren emigreerden eind 19e eeuw uit Italië en verspreidden zo hun eetgewoonten over de hele wereld. Pasta met tomatensaus werd daardoor een van de eerste ‘geglobaliseerde’ gerechten ter wereld, samen met pizza.
Rond 1920 werd spaghetti met tomatensaus zo populair in de Verenigde Staten dat men vaak dacht dat ze het zelf hadden uitgevonden. Hetzelfde gebeurde in veel andere landen.
De Italiaanse benaming voor Tomatensaus is salsa of sugo di pomodoro . Het woord sugo wordt meestal exclusief gebruikt als de tomatensaus over de pasta gaat, terwijl salsa geldt voor alle type tomatensausen, of ze nou wel of niet met pasta gepaard gaan.
De eenvoud van het gerecht
In de eenvoud schuilt de kracht van dit gerecht maar ook de valkuil. Het is niet moeilijk te bereiden maar het kan toch mis gaan. Als de kooktijd van de spaghetti wordt overschreden bijvoorbeeld.
De Italiaanse tomaten komen uit blik of zijn van het type Piennolo (lees meer). Deze speciale heuveltomaatjes groeien op de hellingen van de Vesuvius, hebben een rijke smaak en stevig vruchtvlees. Spaghetti van harde durum tarwe is belangrijk net als de extra vergine olijfolie en verse basilicum.
Lees het recept en lees ook meer over Italiaanse tomatensoorten.
De geschiedenis van Pasta met tomatensaus
De geschiedenis van Pasta met tomatensaus
best interessant allemaal.