Waarom houden we van Italië?

Nederlanders zijn dol op Italië, voetbalwedstrijden uitgezonderd. Maar zoals wij onze partner de liefde kunnen verklaren in de naam van Valentijn of voor lang en gelukkig, zo lastig is dat naar een land. Wat maakt dat Italië en de Italianen als geen ander zoveel losmaken in Nederland en de Nederlanders? La Dolce Vita is vaak de eerste reactie, maar in deze drie woorden hartenkreet schuilt eerder marketing dan een ware verklaring. Il Giornale vond meer dan drie woorden tijdens een ware hartstocht.

De cijfers liegen er niet om. Nederlanders gaan steeds vaker naar Italië en ook in het handelsverkeer tussen beide landen zien we groei. Daarnaast drinken, rijden, eten en luisteren we steeds vaker Italiaans. Om over het lezen nog maar te zwijgen, want met magazines als Italië Magazine, De Smaak van Italië en Il Giornale is er geen land zo leesbreed vertegenwoordig in de Hollandse kiosk.

Een rondgang langs de bladen leert dat romantiek een belangrijke kernwaarde is voor de achterban. Het staat voor het verlangen naar de vakantie en daarom doen Toscaanse heuvelen en zeezicht op het cover de oplage stijgen. Mede daarom zullen schaduwkanten van het Italiaanse leven of politieke kwesties niet snel in de bladen worden opgenomen. Good mood blijkt het motto, want de lezer moet vooral zin krijgen in Italië.

In de jaren 50 begint de Italiëliefde

De grote liefde voor het vakantieland Italië ontstaat al in de jaren vijftig, maar in de jaren zeventig gaat het hart ineens nog sneller kloppen. Film en televisie spelen daarin een stimulerende rol, maar ook op de radio klinkt steeds vaker het Italiaanse lied.

De Groningse zangeres Hendriktje Bijl laat zich verleiden tot een meezinger over Bella Italia en kiest, onder de artiestennaam Imca Marina, ook voor de romantiek: ‘Blauwe golven, witte wolken, zwarte ogen, rode wijn. Alle zorgen zijn voor morgen achter gouden zonneschijn…’ Het levert haar jaren later een onderscheiding op van de stad Garda, want het lied deed wat het moest doen: de luisteraar moest vooral zin krijgen in Italië.

Cultuur

Bij het Italiaans Cultureel Instituut in Amsterdam verklaren ze de liefde in meer dan romantiek alleen. Italië staat voor cultuur; een erfgoed dat van groot belang is geweest voor de geschiedenis van Europa. De verhalen over de Etrusken en de Romeinen vullen niet alleen geschiedenislessen, maar spreken ook tot de verbeelding. Zij lieten immers hun sporen na in Nederland. Daarnaast hebben koningen, keizers en pausen altijd een surrealistische invloed gehad op roman- en sprookjesschrijvers. De illusie van deze historische (schijn)werkelijkheid maakt het beeld van Italië namelijk alleen maar romantischer.

Het Cultureel Instituut weet ook dat jaarlijks wereldwijd een half miljoen mensen buiten Italië een cursus Italiaans volgt, waarvan een groot aantal Nederlanders. Die taal is de sleutel naar een enorm literair erfgoed; van wetenschap tot theater. Met dat Italiaans op de tong moet de spreker dus vooral zin krijgen in Italië.

Voor elk wat wils

Afgezien van de factoren cultuur, geschiedenis en romantiek, zijn de Nederlanders ook gevallen op het geluk van Italië. Uitgestrekt tussen de Alpen en de Méditerranée biedt het land een enorme variëteit aan landschappen en vruchtbare natuurwaarden. Zo heeft Italië de langste kuststrook ter wereld, is 75% berg- of heuvelachtig en hebben de ruim honderd provincies elk hun eigen identiteit. Voor elk wat wils dus, maar vooral veel van alles.

Het mediterrane klimaat is niet alleen voor de toerist van vandaag een pluspunt, maar was enkele eeuwen geleden ook al een trekker voor bijvoorbeeld handel en kunst. Zo werden de steden belangrijke centra voor macht en geld, met alle gevolgen van dien. Die handel heeft zich sinds de 19de eeuw steeds meer geconcentreerd in het noorden van Italië en dat heeft – de huidige crisis ten spijt – het land geen windeieren gelegd. Het is de zevende economie ter wereld, waarmee Nederland maar wat graag zaken doet. Vice versa overigens. Daarbij zijn beide handelspartners uiteraard strictly business, maar de verleiding is groot. Hoewel het product en de verdiensten voorop staan, heeft een Italiaanse zakenpartner een streepje voor.

Made in Italy

Dat verklaart ook het marketingsucces van de slogan Made in Italy. Dit visitekaartje plukt ook de vruchten van het imago. Zo staat Made in Italy voor karakter, kwaliteit en stijl, maar ook voor romantiek. Namelijk: omdat Nederlanders zo dol zijn op het land, zullen we al bij een Made in Italy wasknijper vooral zin krijgen in Italië.

De Nederlandse liefde voor Italië verklaren in meer dan drie woorden, dat was het doel van onze hartstocht. Het werden er 636, maar het echte antwoord is niet gevonden. Misschien is dat nou precies zoals het hoort in de liefde. Iets dat met geen pen te beschrijven valt en nauwelijks onder woorden te brengen is, maar gevangen lijkt in het hart. Jouw hart, mijn hart, ons hart. Hoe dan ook, wij hebben zin gekregen in Italië! Jij ook?