NieuwsSmaken

Pastafeesten in Italië, Sagra della Pasta!

De eerste levensbehoeften van een Italiaan vormen een drie-eenheid. Op zondag zijn dat de Vader, Zoon en Heilige Geest, maar op alle andere dagen: bloem, olie en een eitje. Om pasta te maken, uiteraard! Tja, kerk en keuken zijn voor de Italiaan heilig. Geen wonder dat il papa en la pasta aan de basis staan van menig dorpsfeest. Is het niet met een processie, dan wel met potten en pannen.

Je zou iedere zomer een nieuw soort Giro d’Italia kunnen organiseren, van pastafeest naar pastafeest. Het is voor wielrenners de ultieme gangmaker en je vindt de sagre door het hele land. We zagen ze afgelopen zomer in grote steden, maar proefden ook in kleine dorpen; van Spinetta Marengo (Piemonte) tot in Castiglione della Pescaia (Toscane) en Roghudi (Calabrie). En het waarom laat zich raden. Er is feitelijk namelijk niet veel nodig om een goed pastafeest te organiseren, zoals ook de pasta zelf zich heel eenvoudig laat bereiden. Grote pannen en tafels in combinatie met het plaatselijke druivensap en een paar welwillende muziekmakers en het feest kan beginnen!

Iedereen is gelijk

Verwacht bij een Sagra della Pasta dan ook geen uitgebreid draaiboek of toeters en bellen, zoals bij proeverijen en eetfestivals in Nederland. Nee, de pretenties zijn bescheiden, zoals bij alle oogstfeesten in Italie. Status en salaris spelen geen enkele rol, iedereen is gelijk. De uitnodiging is namelijk vooral een oproep om, onder het genot van een bord pasta en een goed glas, even samen te komen op het dorpsplein of in de tuin van het plaatselijke kasteel.

De nieuwste pastacreaties? Absoluut niet hier. Het is ieder jaar het oude, vertrouwde liedje: dezelfde pasta, dezelfde sauzen. En daarmee basta, hoewel je ook bij deze traditie een enkele commerciële uitzondering hebt. Nu de herfst zich steeds meer laat gelden en de sagre wat meer op druiven, paddenstoelen en noten zijn gericht, brengen we in Il Giornale nog graag een ode aan de pasta, als de grootste feestganger. Immers, eerst pasta, de rest komt later.

Zomerfestivals

Zo waren we in augustus in Roghudi (Calabrie), waar het Festa della Pasta ook een feest is van trots. Hier stond de cordeddhi pasta centraal, gemaakt met maiorca tarwebloem en met de hand gerold, met de hulp van een houten zeef. Het zijn bijzondere tarwevariëteiten die sommige boeren in Aspromonte laten groeien. De Calabrese gastvrouwen, in klederdracht gestoken, namen graag de moeite om het productieproces te verklaren. Zo neemt de deegbal de vorm aan van een bolletje garen, terwijl de vulling bestaat uit gekruid vlees. Serveren doen ze bij voorkeur met tomatensaus en aubergines.

Het is om je vingers bij af te likken, maar dat deden we deze zomer wel vaker. Bij de zevende editie van het pastafestival in het nabijgelegen Corigliano Rossano, bijvoorbeeld. Hier nam de culturele vereniging San Mauro de organisatie voor haar rekening en werden aanwezige toeristen, behalve op pasta, getrakteerd op een presentatie van de lokale folklore. In Calvi dell’Umbria vormde het historisch centrum het decor van de jaarlijkse pastapartij. Keurig gedekte tafels, volle glazen en verschillende muziekstijlen zorgden voor een feestje tot in de kleine uurtjes. Klein grut vermaakte zich tussen de tafels en aan de randen van het plein.

In het sfeervolle Parco Marengo in Piemonte daarentegen wordt de pasta-avond geopend door de jeugd. Er waren speciale kinderactiviteiten georganiseerd, waaronder kookworkshops. Aansluitend wordt er geproost, gegeten en gedanst. Met de pendelbus ging het vervolgens retour naar Alessandria.

Duizenden recepten

Hoewel de basis van ieder pastafeest in wezen gelijk is, schermt iedere regio natuurlijk met zijn eigen soort en bereiding. In het noorden kom je bijvoorbeeld veel meer tagliatelle, pizzoccheri en pappardelle tegen, terwijl je in het zuiden moet zijn voor linguine.

En wat de recepten betreft: vele duizenden zijn er. Dat is in geen enkel kookboek samen te vatten. Neem de twee grootste eilanden, Sicilie en Sardinië. Pasta chi sardi, pasta alla Norma behoren toe aan de Sicilianen, terwijl de Sardijnen de sardientjes liever vervangen door fregola ai frutti di mare en culurgionis d’ogliastra.

Over de Spaghetti al nero di Seppia woedt nog strijd, want Sicilië en Veneto beschouwen het elk als hun specialiteit. Toeristen die zich in Italie willen verdiepen in de cultuur, duiken de keuken in, op zoek naar de streekgeheimen. Er zijn er helaas ook die genoegen nemen met het goedkoopste of meest begrijpelijke pastagerecht op de (bij voorkeur Engelstalige) menukaart. Spaghetti with meatballs for me, please! En doe ook maar een Mac ’n cheese.

Misvattingen

Vergis je trouwens niet in een Fettuccine alfredo, want deze Alfredo heeft niets met Italie te maken. Het is een Amerikaanse uitvinding. En hoewel Nederlanders, vijftig jaar na de introductie van de pastakost uit Italie, steeds meer bekend raken met het enorme deegspectrum, laten we ons nog veel te vaak verleiden tot misvattingen. Nee, Spaghetti Bolognese en Macaroni Carbonara kunnen echt niet meer!

Iedere straat, wijk, dorp en stad hebben zogezegd hun eigen tradities op het menu staan, ook tijdens de pastafeesten. Het grootste feest wordt iedere zomer overigens gevierd in Bologna, de hoofdstad van Emilia-Romagna, maar dat ligt voor de hand. Bologna is de grondlegger van het meest bekende pastarecept: Ragu alla Bolognese. Het maken van dit gerecht is er tot ware kunst verheven. Hij wordt geserveerd met een ragu van bouillon, rode wijn en verschillende soorten vlees, die een flink aantal uurtjes heeft gesudderd. Dat geeft niet alleen een heerlijke maaltijd, maar de hele dag door voorpret, want het huis is in Bolognese nevelen gehuld.

En zo zijn er meer klassiekers. Rond Rome vind je bijvoorbeeld de oorsprong van de klassieker Spaghetti alla Carbonara en Bucatini all’Amatriciana. Spaghetti alla Carbonara wordt gemaakt met spek, kaas en ei, terwijl in het klassieke recept voor all’Amatriciana tomatensaus en spek de hoofdrollen spelen. Nog meer trek? Bestel dan in Puglia de Orecchiete con Cimi di Rapa, op Sicilie een Pasta alla Norma en in Napels en omstreken de Spaghetti alla Puttanesca.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back to top button