Onrust in Oldenzaal; Italiaanse vereniging wordt opgeheven
Vandaag de dag waaien heftige spanningen tussen bevolkingsgroepen vanuit verre oorden naar ons land. Meer dan 50 jaar geleden waren die er ook al. Niet in de Schilderswijk maar in Oldenzaal, jazeker. Italiaanse gastarbeiders speelden daar de hoofdrol in.
In de jaren zestig van de vorige eeuw was er in de Oldenzaalse textielfabrieken een groot gebrek aan arbeidskrachten. Eind 1960 arriveerden daarom de eerste Italianen, met name uit het zuiden van Italië. Ruim 100 jongemannen tussen de 20 en 40 jaar, bijna allemaal ongehuwd. Ze werden gehuisvest bij kostgezinnen. De Italianen waren altijd keurig gekleed, hadden mooi zwart haar en mooie ogen, gewoon knappe mannen. Ook toen konden de in dit geval Oldenzaalse meisjes hun ogen er niet vanaf houden. En dat vonden de Oldenzaalse jongens niet leuk, ze gingen meermaals op de vuist en dat liep aardig uit de hand. Alle zeilen moesten worden bijgezet om de gemoederen tot bedaren te brengen want er bestonden ook veel vooroordelen. De Italianen zouden weinig ontwikkeld zijn en werden vaak ‘spaghettivreters’ genoemd. De zaak werd landelijk nieuws.
Rust keert weder
Uiteindelijk keerde de rust weder. Een paar jaar later werd in Oldenzaal de Italiaanse vereniging A.C.L.I opgericht. Die zorgde er mede voor dat de Italiaanse gemeenschap in Twente de afgelopen zestig jaar op voortreffelijke wijze is geïntegreerd. Dat is misschien wel de reden dat er nu geen bestuurders meer te vinden zijn, nu de huidige voorzitter en secretaris, Salvatore Ierna en Marcello Cimballi, flink op leeftijd zijn en het voor gezien houden. Na 40 jaar houdt de vereniging deze maand op te bestaan, maar de herinneringen werden de afgelopen jaren al levend gehouden.
Twee jaar geleden vertoonde de vereniging de documentaire, ‘De spaghettivreters’. De documentaire verhaalt over de rellen die in 1961 plaatsvonden tussen de Oldenzaalse nozems en de Italiaanse gastarbeiders. Na de vertoning opperde verslaggever en fotograaf Martin Meijerink het idee om deze film aan te bieden aan de gastarbeiders van toen, die nu veelal in verzorgingshuizen in de regio wonen. Hij vindt dat de historie niet verloren mag gaan. Het werd een groot succes.
Giovanni Oddo, manager bij Maartje thuiszorg en van Italiaanse afkomst, kreeg de laatste documentaire aangeboden. Wanneer Meijerink voorstelt om ook een boek te maken is hij direct enthousiast. Samen met de A.C.L.I achterhalen ze welke Italiaanse gastarbeiders nog in leven zijn, keren ze schoenendozen met foto’s van vroeger om en tekenen ze de verhalen van een bewogen tijd op.
Overzichtstentoonstelling 28 en 29 mei 2016
Maar nu is dan toch echt afgelopen. Op 28 mei is er een afscheidsreceptie in School Breedwijs in Oldenzaal. De burgemeester en de Italiaanse consul houden een toespraak maar er is voor iedereen ook een mooie overzichtstentoonstelling te zien van 40 jaar A.C.L.I. in Twente. De vereniging wil namelijk overheden, stichtingen en particulieren bedanken voor de steun die ze hebben gegeven aan de integratie de afgelopen 40 jaar. Daniele Tasca, bekend van 1001 Italianen, zal de tentoonstelling openen die ook op 29 mei voor iedereen te bezoeken is.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Martin Meijerink martin@martinmeijerink.nl of de ACLI Oldenzaal salvatore.ierna@versatel.nl
Lees ook over de film over Rocco Granata, de Italiaanse immigrantenzoon die wereldster werd.
