Door: Louis Bovée en Evert De Rooij
Milaan-San Remo werd voor het eerst in 1907 verreden. Het was een idee van Armando Cougnet, directeur van La Gazzetta dello Sport, de invloedrijkste sportkrant van Italië. De wedstrijd, met zijn lange slotgalop langs de Middellandse Zee, werd een groot succes. De bijna 300 kilometer lange race heeft meerdere bijnamen, zoals La Classicissima en La Primavera, vanwege de associatie met de aanstormende lente. Ga er 16 maart maar eens goed voor zitten.
Armando Cougnet had een buitenverblijf in San Remo. Op een terras raakte hij in gesprek met de burgemeester van de badplaats. Die verklaarde dat het in economisch opzicht belabberd ging met zijn gemeente. Het jaar voordien was er in San Remo een autorace vanuit Milaan gefinished. Slechts twee auto’s hadden deze proef overleefd. Een ramp! Terug in Milaan stelde de journalist Tullo Morgagni na aanhoren van het relaas van zijn baas voor om in plaats van een autorace een wielerwedstrijd van Milaan naar San Remo te organiseren. Ook op één dag! Cougnet reageerde enthousiast en Eugenio Costamagna, hoofdredacteur van La Gazzetta dello Sport, gaf Morgagni de opdracht om het project verder uit te werken.
La Primavera
Milaan, waar het hoofdkantoor van La Gazzetta dello Sport was gevestigd, zou natuurlijk het vertrekpunt van de koers worden, die als bijnaam La Primavera kreeg. Want de klassieker zou rond het begin van de lente zijn beslag krijgen. Van 1935 tot en met 1953 werd de wedstrijd altijd verreden op 19 maart, de feestdag van Sint-Jozef. Vandaar zijn andere bijnaam, de Sint-Jozefsklassieker.
Voor de eerste uitgave op 14 april 1907 meldden zich in de buurt van de Osteria della Conca Fallata in Milaan, ‘s nachts om 4.30 uur, 33 renners aan het vertrek. De weersomstandigheden waren abominabel. Er viel sneeuw en het was extreem koud. Slechts 14 coureurs bereikten de finish in San Remo en de eerste winnaar was Lucien Petit- Breton, die de 286 kilometer aflegde met een gemiddelde snelheid van 26,206 km/u. Later dat jaar zou Petit-Breton ook de Tour de France winnen. Een prestatie die hij in 1908 herhaalde. Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, meldde Petit-Breton zich aan bij het Franse leger. Hij vocht mee bij de elitetroepen aan het front en vlak voor de Kerst van 1907 liet Lucien, vlakbij Troyes, het leven bij een auto-ongeval. Hij werd slechts 35 jaar.
Spekgladde wegen
Voor de overwinning in de tweede uitgave tekende Cyriel van Hauwaert. Zijn zege maakte in België diepe indruk. Barre weersomstandigheden – waaronder spekgladde wegen en sneeuwstormen – weerhielden hem er niet van om in z’n eentje ten strijde te trekken. Hij keerde het peloton de rug toe en koerste bijna 200 kilometer aan de leiding.
Tijdens zijn solo dreigde de beheerder van een spoorwegovergang roet in zijn eten te gooien. De goede man was duidelijk geen supporter van de Belg; hij zag liever een landgenoot als eerste de finish passeren. Terwijl Van Hauwaert in zijn gezichtsveld verscheen, liet hij de spoorbomen zakken, hoewel er helemaal geen trein in aantocht was. De koploper kroop onder de spoorbomen door. Met het schuim op de mond rende de stationschef op de renner af en bedreigde hem met een pistool. ”Ik schiet je dood,” klonk het. De onverschrokken Vlaming ontplofte van woede en trakteerde hem op een paar rake vuistslagen.
”Ik schiet je dood,”
Voor La Gazzetta dello Sport was de buitenlander overigens wel een ideale winnaar. De eerste Nederlandse triomfator luisterde naar de naam Arie den Hartog. In 1965 liet hij op de Via Roma de Italianen Vittorio Adorni en Franco Balmamion achter zich. Twee jaar later werd hij ook de eerste Nederlandse winnaar van de Amstel Gold Race.
Toch groeide Den Hartog nooit uit tot een vedette. Hij voelde zich het meest op zijn gemak als meesterknecht. Zoals van Jan Janssen, die ons land in 1968 de eerste Tourzege bezorgde. Later zouden ook Jan Raas (1977) en Hennie Kuiper (1985) hun naam op de erelijst zetten. In 1966 meldde zich een nieuwe ster aan het firmament. Een Belg van amper 20 jaar jong, Eddy Merckx. Een beetje verlegen man uit een van de voorsteden van Brussel. Hij zou in totaal zeven edities van La Primavera winnen, nog altijd een record!
Wachten op de Poggio
In 2013 sneeuwde het. En het vroor dat het kraakte! De renners protesteerden tegen de erbarmelijke weersomstandigheden en de organisatie legde in Ovada, na 120 kilometer, de wedstrijd stil. Na ruggenspraak met de ploegleiders besloot men de karavaan in bussen naar Arenzano, een kustplaats vlakbij Genua, te vervoeren. Daar werd de koers hervat met de renners die nog niet naar huis vertrokken waren. De onbekende Duitser Ciolek versloeg in San Remo zijn zes medevluchters in de sprint.
2020-2023
In 2020 leek Corona roet in het eten te gooien, maar werd de koers uiteindelijk over een gewijzigd parcours – en zonder publiek – toch op een andere datum verreden. Op 8 augustus won de Belg Wout van Aert een editie die maar liefst 306 kilometer telde.
In 2021 won na een aanval in de afdaling van de Poggio di San Remo ook een Belg, Jasper Stuyven. Deze bult op enkele kilometers van de finish op de Via Roma moet vaak de beslissing brengen in deze ellenlange klassieker. Tot aan de Poggio gebeurt er traditioneel vrij weinig. De ’kleintjes’ mogen soms een voorsprong opbouwen, maar bij het ingaan van de finale worden ze bijna altijd ingerekend door een peloton, dat het tempo dan flink heeft opgeschroefd. En daarna wordt het pas spannend. Als kijker zit je dan voor de televisie op het puntje van je stoel. Want Milaan- San Remo was, is en blijft een wielerspektakel met een grote amusementswaarde.
De Sloveen Matej Mohoric won in 2022, voor de toppers Wout van Aert, Tadej Pogacar en Mathieu van der Poel.
Mathieu van der Poel!
Vorig jaar won Mathieu van der Poel de wedstrijd wel, 62 jaar nadat zijn opa Poupou (Raymond Poulidor) dat deed. Het zou een voorbode zijn voor een verbluffend jaar, waar hij tevens op magistrale wijze de wereldtitel pakte. Dit jaar gaat de alleskunner gewoon door met winnen door met overmacht de eerste plaats van het WK Veldrijden te pakken. De verwachting is dat hij tijdens Milaan San Remo, die dit jaar op 16 maart wordt verreden, zijn titel zal verdedigen.
Koningen van de wielerklassiekers
Naast de Tour, de Giro en de Vuelta gaat in het wielrennen de meeste aandacht uit naar de klassiekers. Deze eendagswedstrijden kennen een lange geschiedenis, vol strijd en heroïek. Het winnen van een klassieker betekent eeuwige roem. In het boek Koningen van de wielerklassiekers, geschreven door de sportjournalisten Louis Bovée, Evert de Rooij en Roy Schriemer, wordt aandacht geschonken aan de vijf wielermonumenten Milaan-San Remo, Ronde van Vlaanderen, Parijs-Roubaix, Luik-Bastenaken-Luik en de Ronde van Lombardije. Wat is de oorsprong van deze topwedstrijden en wat zijn hun typische kenmerken? Het boek wordt gecompleteerd door portretten van 35 beroemde wielrenners, allemaal winnaars van klassiekers. Koningen van de wielerklassiekers,
Bestellen
Uitgeverij Edicola, 224 blz. Prijs: €21,95 ISBN 9789493201316
