Verrassende (tussen)stop onderweg naar het Zuiden
Ons mensenleven is te kort om al die mooie plaatsjes in Italië uitvoerig te bewonderen. Daarom pikken we er af en toe maar een pareltje uit. Mondovì in Piemonte bijvoorbeeld. Rij je van Turijn naar Savona aan de kust dan kom je er langs. Dat doen echter niet veel toeristen en dus is Mondovì nog een beetje onontdekt, en dat vinden we leuk. Toch?!
Als we eind februari aankomen, is de snelste weg naar ons hotel via de benedenstad dicht. Onderweg zagen we al tientallen in carnavalskledij verklede jongeren. Superman, een paar heksen en de symbolische Moor hebben er zin in. Even denken we in een andere tijdzone te zijn beland, want vette dinsdag was bij ons én in Venetië twee weken ervoor al uitgebreid gevierd. Later horen we dat ze in Mondovì gewoon een beetje eigenwijs zijn. Tijdens het ‘echte’ carnaval zijn er ook festiviteiten maar het hoogtepunt met optocht en grote praalwagens is twee weken later.
Onafhankelijke vrijstaat
Het tekent wellicht de aard van de inwoners. Monregalesi noemen ze zichzelf, naar de naam van de stad in het Piemontese dialect, Mons Regalis. De eerste drie letters hebben zeker iets met de omliggende bergen te maken. Ze stichtten de stad in 1198. Het waren boeren en burgers uit omliggende dorpen, overlevenden van heftige lokale conflicten, die voor zichzelf een soort onafhankelijke vrijstaat hadden uitgeroepen. Kennelijk bepalen die vandaag de dag gewoon nog lekker zelf wanneer ze carnaval vieren. Toch volgden er later meerdere overheersers. Dat had als voordeel dat er nieuwe adel ontstond. De graven en markiezen boden een invloedrijk netwerk.
Mondovì had de geografie mee op het kruispunt van handelswegen. De belasting die al het transitieverkeer, zoals de zouthandel, moest betalen maakte de inwoners snel rijk. Vijandelijke indringers lagen daarom op de loer en dus bouwden men de huizen smal en hoog. Dan konden de bewoners het hogerop zoeken als er gevaar dreigde. Omdat ieder huis een eigen waterbron had, hielden ze het wel even uit.
Boekdrukkunst
De stad groeide met 20.000 inwoners (die het overigens nog steeds heeft) uit tot de grootste en belangrijkste van Piemonte. Turijn was toen nog klein. Er kwam in 1560 een eigen universiteit en slechts zestien jaar nadat Gutenberg de kunst uitvond, werden er in Mondovì al boeken gedrukt. Verder was er een grote Joodse en Jezuïtische gemeenschap. Het was een vrije en open stad. De adellijke families bouwden met het nieuwe geld woonhuizen om tot paleis, door ze samen te voegen en extreem te verfraaien. Met wat strategische huwelijken groeide het netwerk tot de hoogste bestuurlijke regionen van wat toen Italië was.
Rijkdom
Die rijkdom zien we nog overal terug. Fraaie huizen, mooie pleinen. Zoals in veel meer Italiaanse steden volgt er vaak nog een grote verrassing achter de gevel. Zo laten we ons overrompelen door een van de Palazzo’s van de familie Fauzone waar we mogen overnachten (zie kader). Dat doen we niet voordat we de beneden- én de bovenstad hebben verkend. Boven op 560 meter boven zee is het oudste centrum, beneden het economische middelpunt met mooie winkels. Vind je het daar niet rij dan even snel naar het vlakbij gelegen outletcentrum Mondovicino.
Lift naar de bovenstad
De twee delen van de stad zijn verbonden met een handige funicolare (tandradliftje). Die brengt je in een paar minuten in het Piazza deel. Boven is het uitzicht over de benedenstad en de omgeving prachtig, net als de grote klokkentoren waarop recent een, wat ons betreft, stijlvolle artistieke klok is gemonteerd. Op het centrale Piazza Maggiore prijkt een ander fraai kunstwerk waarin de haan centraal staat, het symbool van de stad. Daar tegenover zit in Palazzo Fauzone het keramiekmuseum (niet te verwarren met het hotel, deze is van een andere familietak). Piemonte is tot slot natuurlijk een culinair walhalla bij uitstek. Voortreffelijke lokale klassiekers aten we op hetzelfde plein bij Locanda Dei Bressani en vooral bij Caffè Bertaina Osteria. De truffelgerechten zijn daar subliem.
Ballonvluchten
Mondovì is één van de hotspots voor ballonvluchten in Italië. Rond Driekoningen is ieder jaar een groot festival. Trekpleister was dit keer een Nederlandse ballon! The Flying Dutchman verbeelde een groot schip uit de Gouden Eeuw van 35 meter lang. Ben je januari 2026 in de buurt, bijvoorbeeld om in de vlakbij gelegen en onontdekte skigebieden op de latten te staan, ga dan zeker even langs. Rond het festival en in de stad zelf is van alles te doen. Hou deze site in de gaten: aeroclubmondovi.it.
Je kunt ook op andere momenten een ballonvaart maken rond de stad. Misschien vlieg je dan over het vlakbij gelegen Vicoforte met z’n spectaculaire kathedraal. Deze heeft de grootste ovalen koepel ter wereld die je ook kunt beklimmen. Sla voor dit verhaal onze krant van precies een jaar geleden nog eens open.
Slapen in een paleis
Ze waren er in Mondovi dus vroeg bij met de boekdrukkunst. Daar zijn we als schepper van deze papieren krant gevoelig voor. In het oude centrum vinden we het Museo Civico della Stampa over de geschiedenis van de lokale drukkunst. Het verbaast ons dan ook niet dat het prachtige Palazzo Fauzone waar we overnachten, eigendom én woonhuis is van een van de directeuren van Italiës grootste boekuitgevers, Feltrinelli. Massimo en zijn vrouw Barbara, kochten het 700 jaar oude en vervallen pand een paar jaar terug. Zestig jaar stond het leeg, het regenwater liep langs de muren.
Barbara studeerde techniek, waaronder een half jaar in Eindhoven, maar nu schrijft ze en geeft ze kinderboeken uit. Ze vertelt ons over het gigantische restauratieproces dat leidde tot een luxe relais met zeven prachtige kamers, ieder in eigen stijl en eigen verhaal. Het stel combineerde moderne faciliteiten met eeuwenoud antiek, zoals een grote Marco Polo kaart uit de middeleeuwen aan de wand of een bijzettafeltje dat acht eeuwen geleden werd vervaardigd. Barbara vertelt trots dat ze de gestolen kamerdeuren van het pand terugvond op het Italiaanse Marktplaats. Dat het de originele deuren waren bleek toen ze exact in de scharnieren pasten, waarvan de maatvoering voor iedere woning anders was. Overigens hadden die deuren een dranger avant la lettre. Door het onderste scharnier breder te maken waardoor het verder van de deurpost afstond, sloten ze automatisch. Dat scheelde tocht!
De grootste trots zijn de pronkkamers waarmee de notabelen van weleer indruk maakten op de gasten. Achter het dubbele plafond ontdekten ze het origineel, dat versierd bleek met unieke schilderingen van de lokale macht. Die werden overigens steeds overgeschilderd na nieuwe huwelijken en allianties. De indrukwekkende kamers doen nu dienst als ontvangsten ontbijtzaal. Slapen in dit paleis doe je, vinden wij, alleszins betaalbaar. Info: Palazzofauzone.com
