“Voetbal is oorlog” zei ‘generaal’ Rinus Michels ooit. De voetbaltrainer die grote successen vierde met Ajax en het Nederlands Elftal, kende het Calcio Fiorentino waarschijnlijk nog niet. Het huidige voetbal is kinderspel vergeleken met misschien wel de hardste sport ter wereld. Het historische voetbal van Florence wordt al vijf eeuwen gespeeld. Jaarlijks is de grote finale op 24 juni op een met zand en uitzinnige toeschouwers gevuld Piazza Santa Croce. Het is een intens volksfeest dat je niet snel gaat vergeten maar een waarschuwing vooraf; niet voor de zwakke maag…
Het oervoetbal uit Florence is de naamgever voor de term Calcio (=schop), het Italiaanse woord voor voetbal. Calcio storico wordt het tegenwoordig genoemd. Het is een soort mix van rugby en voetbal dat sinds de 16e eeuw wordt gespeeld en misschien nog wel het meest lijkt op American Football, alleen dan zonder enige beschermende kleding.
Men denk dat het gebaseerd is op het Romeinse balspel Harpustum. Destijds was calcio een elitesport dat tussen Driekoningen en de vastentijd elke avond werd gespeeld, en niet alleen in Florence. Zelfs pausen in Rome deden mee, zo gaat het verhaal. Toen ging het er al stevig aan toe. Een Franse koning die het spel aanschouwde noemde het: “Te klein voor een echte oorlog, te wreed voor een spel”.
In de 17e eeuw verloor het spel aan populariteit maar in de jaren dertig van de vorige eeuw blies Mussolini het nieuw leven in. Sinds die tijd zijn de wedstrijden in juni een jaarlijkse traditie in Florence met al het historische vlagvertoon wat je je daarbij kunt voorstellen.
Kopstoot geen probleem
Vroeger vielen er tijdens het spel doden maar dat vindt men nu te ver gaan. Trappen tegen iemands hoofd met meerdere spelers tegelijk mag niet meer. Slaan, schoppen, kopstoten en worstelen zijn echter nog steeds geen probleem. Regelmatig wordt er onder het toeziend oog van de scheidsrechter een persoonlijke bokswedstrijd uitgevochten met de blote vuisten. Dit alles leidt per definitie tot verhitte taferelen. In 2007 werden er na een grote vechtpartij 50 spelers gearresteerd.
Volksfeest
De wedstrijden zijn een waar volksfeest. Vooraf marcheren historisch geklede trommelende fanfares het veld op en uiteraard ontbreken de vaandelzwaaiers niet. Er doen maar vier teams mee die voortkomen uit de vier oude wijken van de stad; Santa Croce, Santo Spirito, Santa Maria Novella en San Giovanni. Respectievelijk blauw, wit, rood en groen zijn de clubkleuren
24 juni finale
De halve finales zijn meestal op 10 en 11 juni en daarna is ieder jaar op 24 juni de grote finale. Dat is tevens de jaarlijkse lokale feestdag ter ere van de patroonheilige San Giovanni. ’s Avonds is de processie met veel vertoon.
De regels
Ieder team telt 27 mannelijke spelers, maximaal 40 jaar oud. Vier keepers, drie verdedigers, vijf middenvelders en maar liefst vijftien aanvallers! Alleen de allersterkste en moedigste mannen uit de wijk mogen aan de veldslag mee doen.
Het doel is om de bal over de 1,2 meter omheining van het veld aan weerszijden te gooien waarboven een net hangt. De coach zit in een punttentje aan de doelkant van het veld, er zijn geen wissels. Er is dus een scheidrechter en maar liefst zes grensrechters.
Een wedstrijd duurt 50 minuten. Het team dat de meesten punten, cacce, heeft gescoord wint. De winnaars wacht een kalf van het Chianinaras, het grootste runderras ter wereld dat uit de omgeving van Arezzo komt. Ze zijn een jaar lang de helden van de wijk.
Zelf meeleven
De belangstelling is altijd overweldigend. Op 24 juni is dus de finale en op 10 en 11 juni zijn de halve finales. Kaarten kosten tussen de 30 tot 80 euro. Ze zijn vanaf een paar dagen voor de wedstrijden alleen te koop op het kantoor aan de Via delle Vecchie Carceri 1. Op tribune A zit je tussen de vips.
Voor de buis of laptop kijken kan ook. Het evenement kan je live volgen via Toscana TV (kanaal 18). Op paaszondag is altijd de loting. Dit jaar (2023) gaat de finale tussen Santa Croce (blauw) en Santa Maria Novella (rood).
Historisch voetbal uit Florence kent geen genade
Historisch voetbal uit Florence kent geen genade
