Nieuws

Lichtfestivals in Italië en Nederland

De donkere dagen. Voor de één dagen van een somber gemoed, terwijl de ander juist nu het geluk vindt in intimiteit. Er zijn er ook die deze dagen op zoek gaan naar het licht. Het sterrenlicht boven die stal bijvoorbeeld, of boven een andere herberg, geprezen door Michelin. Het zijn echter de Italianen die als geen ander de kunst van het licht verstaan. Dit zijn de lichtfestivals in Italië en Nederland

Met alle respect voor Bethlehem en de sterrenrestaurants, maar als ze ergens de donkere dagen weten te verlichten, dan is het in Italië. Het past een beetje bij de volksaard: nooit de moed laten zaken, maar blijven vertrouwen op het geluk. Met een klein taartje kun je ook een feestje vieren, nietwaar? Het is daarom dat Italianen, zelfs in crisisjaren, in deze donkere dagen en masse het licht van december ontsteken.

Kijk naar de winkelstraten in de grote steden. Ze zijn feestelijk verlicht en aangekleed. Turijn spant daarbij de kroon. Hier geven niet alleen de winkeliers, maar ook kunstenaars een feestelijk tintje aan de stad. Luci d’Artista 2016 a Torino is in 1998 ontstaan als een eenmalige manifestatie, maar het evenement bracht iets magisch teweeg in de hoofdstad van de regio Piemonte. Sindsdien is het vaste prik en gaat in november het licht aan op de straten en pleinen van Turijn. Net als de muziek trouwens, want sommige ‘kunstwerken’ zijn gekoppeld aan muziekstukken, die je met je smartphone kunt activeren. Bovendien zijn er tijdens de manifestatie ieder weekend wel optredens en concerten in de stad.

Openluchtatelier

Alberobello-lichtfestival
Alberobello

Steden die deze dagen ook schitteren, zijn Milaan, Napels, Florence en Verona. Verrassend genoeg hebben deze steden ook allemaal een rijk theaterverleden, dus wellicht is er een verband. In Verona speelt die beroemde arena overigens ook een belangrijke rol bij het lichtspektakel, want er was de afgelopen jaren steevast een enorme kerstster met staart te vinden. Met recht een hoogtepunt bij de vele kerstfestiviteiten in de stad.

Florence kiest al jaren voor minder tralala-verlichting. Hier worden bekende monumenten in een ander licht gezet, waardoor een heus openluchtatelier ontstaat.

Iets minder groot, maar niet minder indrukwekkend, is het kerstfeest in Alberobello (Puglia) en Salerno. Deze Zuid-Italiaanse havenstad heeft zijn inwoners betrokken bij de feestverlichting en daarom zijn hier vooral veel gebruikelijke slingers, kerstmannen, sneeuwgordijnen en versierde kerstbomen te zien. Omdat het Campanese Salerno niet zo groot is, heeft de stad deze dagen wel een intiem en gezellig karakter.

Grote kerstbomen

ll Presepe di Manarola

Il Presepe di Manarola staat voor de grootste verlichte kerststal van de wereld. Er branden deze dagen ruim 15.000 lichtjes in Manarola, een van de dorpjes van de Cinque Terre. Je zou het een uit de hand gelopen hobby kunnen noemen, want het was Mario Andreoli die gedurende dertig jaar maar liefst 300 figuren bouwde. Maria, Jozef, de herders en vele andere ‘figuranten’ vullen tegenwoordig de heuvel bij Manarola. Het is met recht een hemels lichtspektakel, waar de Nederlandse Passion schril bij afsteekt.

Het kerstfeest van Gubbio (Umbrië) kent dit jaar een extra feestelijk karakter, want hier vind je al 30 jaar de grootste (700 meter) kerstboom ter wereld! Il Giornale bracht in voorgaande jaren al eens een bezoek aan de bouwers in dit Middeleeuwse stadje. In IJsselstein (bij Utrecht) zijn ze niet zo blij met het Italiaanse Guinessrecord, want ook zij beweren de grootste (366 meter) boom te hebben. Ach, in beide gevallen is van een echte boom geen sprake. Die van IJsselstein hangt in de touwen van een zendmast en het lichtkunstwerk van Gubbio is gedrapeerd op de helling van de Monte Ingino. Hoe dan ook, sfeervol is het en het zorgt op beide plekken bovendien voor een jaarlijks winterfeest.

Lichtfestival in de zomer

Het zomerse lichtfestival van Scorrano (Puglia)

Dat Italianen kunnen toveren met licht, laten ze ook op andere momenten en plekken zien. Zo is het lichtfestival van Scorrano (Puglia) al vele jaren een toeristentrekker in de zomer. Deze stad wordt in juli letterlijk uitgelicht ter ere van de patroonheilige Santa Domenica. Zij beloofde in de zestiende eeuw namelijk dat de inwoners de pest zouden overleven als ze achter het raam een olielamp zouden branden. Die zee van lichtjes is altijd gebleven, maar vandaag de dag verworden tot kunst.

Italiaanse lichtkunstenaars in Nederland

Een van de Porte Celesti tijdens GLOW 2021 in Eindhoven

Ook de lichtfestivals in Nederland ontvangen vaak lichtkunstenaars uit Italië. Dit jaar zagen we in Eindhoven tijdens GLOW, 25 Porte Celesti door de hele stad. Hiermee wil Valerio Festi wilde ons laten stilstaan bij dit licht. Licht is perfect, noodzakelijk, nuttig; het is een enorm, esthetisch fenomeen, aldus de kunstenaar. De lichtpoorten van Studio Festi waren allemaal anders en hebben een eigen, unieke naam met verhaal.

Luminarie De Cagna

Het controleren van de lampjes door de vakmensen van Luminarie de Cagna

In 2015 gaf de beroemde familie De Cagna uit Maglie al acte de presence tijdens GLOW Eindhoven. Luminarie De Cagna is een Italiaans familiebedrijf dat in 1930 werd opgericht. In de beginjaren verlichtte de firma bij feestelijke gelegenheden gebouwen en pleinen met olie- en carbidlampen, maar al snel werd overgeschakeld op elektrisch licht. Sinds 2006 worden bij nieuwe projecten uitsluitend LED’s gebruikt. Deze lampjes worden aaneengeschakeld tot grote gordijnen van licht, die op gebouwen worden aangebracht of over vrijstaande elementen worden gespannen. Op deze manier kunnen hele straten en zelfs pleinen vol in het licht worden gezet. De zuilengalerij Il Giardino Incantato zorgde in Eindhoven voor een zucht van verlichting én bewondering.

Dit jaar pakken de meester weer uit vlakbij huis in Otranto, Puglia. www.decagna.com

Italië op het Amsterdam Light Festival 2021

Ook tijdens het Amsterdam Light Festival stalen Italianen al vaak de lichtshow. Luigi Console en Valentina Novembre bijvoorbeeld en Michela Bonzi. Zij liet zich voor haar werk Antenna Sud inspireren door de typische harkantenne. Volgens de kunstenaar die zich bezighoudt met licht in een stedelijk context, hebben antennes iets nostalgisch. Ze vormen een doodgewoon onderdeel van haar dagelijkse omgeving. In Nederland verdwenen ze door de kabel-TV maar in grote Italiaanse steden als Palermo zie je nog daken vol antennes en satellietschotels die samen een stedelijke ‘jungle’ vormen. Dit werk van Bonzi is al enkele jaren in Amsterdam te zien.

Het 10e festival in Amsterdam brengt samen met het Italiaanse lichtbedrijf iGuzzini een ode aan drie belangrijke vrouwen uit de wetenschap. iGuzzini Illuminazione is specialist voor slimme binnen- en buitenbelichting. Ze werken met de beste architecten, designers en onderzoekers ter wereld. Het bedrijf gebruikt licht om de relatie tussen de mens en diens omgeving te verbeteren. 

Werk van Luigi Console en Valentina tijdens het festival van
Amsterdam in 2016 (foto Natasja Visser)

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Back to top button