In Nederland stemmen we vandaag voor de Provinciale Staten en de Waterschappen. Italianen gaan misschien nog wel vaker dan wij naar de stembus. Van een regeringscrisis meer of minder kijkt men niet op. Ook Italië is een parlementaire democratie. Hier een uitleg over het Italiaanse stelsel.
Het Italiaanse parlement, Il parlamento italiano, bestaat net als bij ons uit twee kamers; het Huis van Afgevaardigden (Camera dei deputati, foto boven), en de Senaat (Senato della Repubblica, foto onder).
In vergelijking met ons telt het parlement veel meer leden, parlamentari in het Italiaans. Het Huis van Afgevaardigden heeft 400 deputati en de Senaat heeft 200 senatori. Dat aantal is sinds vorig jaar al fors teruggebracht. De leden van het Huis van Afgevaardigden worden voor een periode van vijf jaar gekozen.
Beroepspolitici
De vergelijking tussen onze eerste en tweede kamer gaat niet op omdat de Italiaanse Grondwet stelt dat beide kamers evenveel macht hebben. Dat wilde voormalig premier Renzi eind december 2016 met een grondwetswijziging veranderen. Het idee was om het aantal zetels en tegelijk de macht van de senaat aanzienlijk in te perken. Veel maatregelen van de regering kunnen niet worden doorgevoerd omdat de beroepspolitici in de senaat er jarenlang over blijven steggelen. Het land is daardoor vaak onbestuurbaar en instabiel. De afgelopen 70 jaar vielen er 63 regeringen. Het voorstel van Renzi werd tijdens een referendum verworpen en daarna trad hij af.
Later werd op initiatief van de 5-sterren beweging een grondwetswijziging doorgevoerd die het aantal afgevaardigden en senatoren teruggebracht van 950 naar 600. Deze nieuwe verdeling werd in 2022 voor het eerst toegepast.
Sergio Mattarella is de President van Italië. November vorig jaar bracht hij samen met zijn dochter Laura een staatsbezoek aan Nederland waarbij hij de steden Amsterdam, ´s-Gravenhage alsmede Heerlen en Maastricht aandeed.
Tip voor Rome
Alleen op de eerste zaterdag van de maand kon je in Rome het Palazzo Madama, de plek waar de Italiaanse senaat gevestigd is bezoeken. Dat was altijd van tien tot zes uur behalve in augustus en de rondleiding was gratis! Nu lezen we op de website van de senaat dat het tijdelijk niet mogelijk is om als toerist een rondleiding te krijgen. Toen wij er waren werd die trouwens alleen in het Italiaans gegeven en duurde ongeveer 40 minuten. Een virtuele rondleiding kan nog wel, zie deze link. We gaan er vanuit dat een echte rondleiding binnenkort wel weer mogelijk is.
Het paleis ligt vlakbij het bekende Piazza Navona. Het is sinds 1871 in gebruik door de Senaat en werd in 1503 gebouwd.
Giorgia Meloni
Giorgia Meloni is sinds 22 oktober 2022, de eerste vrouwelijke premier van Italië. Het nieuws deed Italië een beetje schudden en ging de hele wereld over. Ze is namelijk niet alleen de eerste vrouwelijke premier in de Italiaanse geschiedenis, ze staat ook nog eens voor radicaal-rechts en dat heeft het land sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer gehad. In de wetenschap dat de gemiddelde levensduur van een Italiaans kabinet veertien maanden telt, moet je er rekening mee houden dat de houdbaarheid van dit artikel slechts tot de volgende ochtend gewaarborgd kan worden. Op het moment van lezen kan de situatie herzien zijn, waarvoor onze excuses.
Oude bekenden
Ondanks de nieuwe koers, kende het kabinet van Meloni veel oude bekenden. Zo wordt ze geflankeerd door vicepremiers Matteo Salvini (oud-minister van Binnenlandse Zaken) en Antonio Tajani, eerder voorzitter van het Europees parlement. Guido Crosetto was in het laatste Berlusconi-kabinet staatssecretaris van defensie en nu minister. Giorgia Meloni zelf was in die regering, op haar 31ste, als minister van jeugd het jongste lid van de ploeg. Nu is zij met haar 45 jaar nog steeds de ‘benjamin’ van de ministers aan wie ze leiding geeft. Haar relatie met Berlusconi lijkt overigens bekoeld, sinds hij haar hooghartig, bazig, arrogant en beledigend noemde. Foei.
De ontmoeting met Mark Rutte begin maart mogen we toch zien als een ouderwetse Italiaans-Nederlandse klik. Er bloeide iets moois tussen de twee leiders. Amici per sempre zullen we maar zeggen. Wij wensen Italië vooral stabiliteit toe.
