Nieuwe Europese regels maken juridische procedures in Italië makkelijker

Door: Margreet Sjoerts

Goed nieuws voor wie een Nederlandse gerechtelijke beslissing in Italië ten uitvoer wil leggen. Met ingang van 10 januari 2015 wordt een nieuwe ‘Europese Verordening’ toegepast die de toegang tot de rechter en de tenuitvoerlegging van rechterlijke beslissingen binnen de EU moet vergemakkelijken.

Tot nu toe is het vaak lastig, kostbaar en tijdrovend om een Nederlands vonnis in het buitenland te executeren. Vooral cliënten met een kleine vordering zien daarom vaak af van verhaal in het buitenland, en dan vooral in landen zoals Italië die berucht zijn vanwege de trage rechtsgang. De kosten zijn vaak hoger dan de mogelijke baten.

Restauranthouder heeft ruzie met Italiaanse

Neem het voorbeeld van de Italiaanse restauranthouder die een deel van zijn pand verhuurde als woonruimte. De huurster, een Italiaanse dame, vond dat er sprake was van gebreken aan de woning en weigerde de huur te betalen. Na een juridische procedure in Nederland die ruim anderhalf jaar in beslag nam werd de verhuurder grotendeels in het gelijk gesteld. De Italiaanse werd veroordeeld tot betaling van een bedrag van ongeveer € 4.500,-.

[divider][divider]

De restauranthouder wenste uiteraard zijn geld te zien, maar intussen bleek mevrouw te zijn vertrokken naar Italië. Met enig speurwerk achterhaalden we haar woonplaats, maar daarmee hadden we nog geen betaling. Wat kon deze cliënt doen om zijn geld te krijgen?

Sop is de kool niet waard

Een in een Nederland gegeven vonnis was tot nu toe pas uitvoerbaar in Italië als daar eerst een exequatur (verklaring van uitvoerbaarheid) is verleend. Die procedure is meestal een formaliteit maar kost tijd en geld. Mijn cliënt zou een procedure moeten voeren voor het Italiaanse Hof van Appel en daarvoor een lokale advocaat moeten inschakelen. Van het vonnis zou een beëdigde vertaling moeten worden gemaakt. Dan zouden er nog kosten van beslag en executie bijkomen. Als het meezat zouden de kosten ruim € 2.000,- bedragen. En het was natuurlijk nog maar de vraag of mevrouw überhaupt verhaal zou bieden. De restaurateur besloot daarom dat het sop de kool niet waard was. 

Nederlands vonnis direct ten uitvoer in Italië

Met de nieuwe verordening is het exequatur vervallen en kan een Nederlands vonnis direct in Italië ten uitvoer gelegd worden. Vereist is wel een certificaat dat moet worden betekend aan de persoon tegen wie tenuitvoerlegging wordt gevraagd. De wederpartij moet in actie komen als deze het niet met de tenuitvoerlegging eens is. De executie van vonnissen in Italië wordt door de nieuwe regeling dus een stuk eenvoudiger, goedkoper en gemakkelijker. Dat geldt omgekeerd natuurlijk ook voor Italianen die in Nederland verhaal zoeken.

De nieuwe verordening moet ook voorkomen dat procedures onnodig worden vertraagd. Stel dat partijen contractueel hebben afgesproken dat de Nederlandse rechter bevoegd is bij een geschil. Als de Italiaanse wederpartij een vordering van de Nederlanders verwacht kan deze volgens de huidige regeling de zaak toch aanhangig maken bij de Italiaanse rechter en zolang in Italië niet is beslist over de bevoegdheid van die rechter kan de rechter in Nederland de zaak niet inhoudelijk beoordelen. De regeling kan misbruikt worden om de rechtsgang te belemmeren wordt daarom wel de “Italiaanse torpedo” genoemd.

‘Torpedo’s’ voorkomen

Om Italiaanse torpedo’s te voorkomen, bepaalt de nieuwe EEX-verordening dat eerst de rechter van de rechtbank waarvoor partijen hebben gekozen zich moet uitlaten over zijn bevoegdheid. Is er door partijen voor gekozen voor om geschillen aan de Nederlandse rechter voor te leggen, dan kan de wederpartij de zaak niet langer vertragen door deze eerst aan een Italiaans gerecht voor te leggen.
De regeling geldt voor vonnissen die na 10 januari 2015 zijn uitgesproken, en wie een ouder vonnis wil executeren zal er dus niet meteen van profiteren, maar voor nieuwe zaken is het een belangrijke stap voorwaarts om geld en recht te kunnen halen.

Voor meer informatie over geschillen in Italiaanse zaken kunt u contact opnemen met mr drs M.J. Sjoerts, info@sjoertsadvocatenkantoor.nl
www.sjoertsadvocatenkantoor.nl

(update 2020: Margreet Sjoerts is niet meer actief als advocaat)