Smaaklessen op de Italiaanse basisschool, degustazione in classe
Door: Joelle Renders
Igino Gelone geeft samen met Patrizio Gamba een snelcursus olijfolieproeven op scholen in Ligurië. De smaaklessen vinden plaats in de quarta e quinta elementare, dat zijn de laatste klassen van de basisschool. De kinderen zijn dan negen tot tien jaar oud. Met elf jaar gaan de kinderen in Italië namelijk naar de media, een drie jaar durende soort ‘tussenschool’ voordat ze naar de middelbare school gaan.
Slechts in drie regio’s worden deze selectie-smaaklessen van BiolKids gegeven, waaronder in Ligurië. Weliswaar op kleine schaal, maar het is een mooi begin. Van de 250 kinderen die tot nu toe geproefd hebben, vonden ze het bijna allemaal heel leuk en waren erg gemotiveerd. Het maakt indruk dat de kinderen meebeslissen over de campionati del mondo van de biologische olijfolie. Ze voelen zich belangrijk en dit zet zich om in verantwoordelijkheidsgevoel en een goede concentratie. Dit is ook nodig om in korte tijd een expert te worden in het blindproeven!
Wel 700 olijfboomrassen
In Camporosso bezochten we twee basisscholen om de kinderen uit de vijfde klas in te wijden in de wereld van de olijfolie. Zelfs in gebieden zoals hier in Ligurië, waar toch een echte olijfcultuur is, zijn er niet veel kinderen waarvan de ouders zelf olijfolie produceren. Vaak nog wel de grootouders, maar steeds minder mensen hebben hun eigen olijfgaard die ze bewerken. Dat er verschillende rassen zijn van druiven voor wijn weten ze wel, maar dat er alleen al in Italië meer dan zevenhonderd verschillende olijfboomcultivars (rassen) zijn, daar hebben ze geen weet van! Welke cultivar de olijfbomen hebben bij hun in de buurt, geen idee. Een enkeling weet dat we hier in Ligurië de Taggiasca hebben.
In de eerste les gingen de bananen, artisjokken en tomatenplantbladeren zo de klas door, dus de kinderen konden kijken, voelen én ruiken. Daarna gingen bekertjes – gecodeerd en bedekt – de klas rond om blind de geuren te herkennen. Dan is het plots niet meer zo vanzelfsprekend dat wat je net daarvoor geroken hebt kunt herkennen! Zo kwam ook de nadruk te liggen op bewust ruiken, bewust proeven en bewust eten. Zoals Patrizio dat zo mooi zei: “devi andare nel cuore del cibo”, je moet naar de kern (het hart) van het eten gaan. Dit besef werd versterkt door Luciano Barbieri van Slow Food, die ook aanwezig was en nadruk legde op de verschillende seizoenen voor groente, de puurheid en de herkomst van producten.
Vertrouw op je eigen neus
Nadat de kinderen zich de verschillende geuren die voorkomen in de beschrijving van olijfolie hebben eigengemaakt, is het tijd om zelf olie te proeven. Maar geduld, olie moet eerst opwarmen in de handpalm en dan alleen ruiken, beoordelen op reuk: solo olfatto. Alle kinderen waren het erover eens: de olie die Patrizio maakt smaakt, nee in eerste instantie ruikt goed!
sentite un odore cattivo? “NO!” o un buon profumo? “Sì!”
Als je laat zien (en horen) hoe je moet proeven, is dat altijd hilarisch, de kinderen schoten dan ook allemaal in de lach toen wij als drie volwassenen slurpende geluiden maakten met de olie in onze mond! Maar dat in nu eenmaal de universele methode, die overal ter wereld gebruikt wordt!
Tweede les
In de tweede les, een week later, worden vier olijfoliën geproefd: een extravergine Taggiasca uit de streek, een goede extravergine olijfolie uit een ander gebied met een hele andere intensiteit in bitter, pikant en zoetheid, een standaard supermarkt olijfolie ‘Extra Vergine’ en tot slot een vergine olijfolie die dus lichte defecten heeft in de smaak en daardoor niet meer binnen de norm extravergine valt.
“Kinderen hebben een erg goede neus en nog een ‘palato pulito’ een onverpeste smaak. Na de lessen zijn de kinderen bewuster van smaak en reuk in het algemeen. Ze kunnen goed de rotondità (harmonie) herkennen want kinderen hebben een ‘palato fantastico’,” aldus Igino.
Tenslotte is er een diploma-uitreiking aan de kinderen en een prijsuitreiking aan de producenten die door de kinderen gekozen zijn voor de Beste bio-olie van Ligurië. Uit Ligurië gaan er geen kinderen naar Puglia, want dit zou te kostbaar zijn! Het panel van kinderen voor de finale van BiolKids bestaat uit kinderen uit Puglia. Vorig jaar deed er wel een school in Duitsland mee, en daarvan kwamen kinderen naar de finale in Puglia, wie weet zouden er ook scholen in Nederland deel willen nemen? Neem gerust contact op, dan kijken we naar de mogelijkheden!
Joëlle Renders Assaggiatore O.A.L. joelle.renders@gmail.com 06 27 15 48 57
Lees meer artikelen van Nederlanders in Italië
